Obraz J. Kossaka przedstawiający Kazimierza Pułaskiego pod Częstochową.

Narzucony przez Rosję Rzeczypospolitej kandydat do polskiego tronu, Stanisław Poniatowski, rozpoczął w 1764 zmiany ustrojowe, które zrywały z dotychczasowym systemem demokracji szlacheckiej. Szczególnie wiele kontrowersji wzbudził popierany przez protestanckie Prusy i prawosławną Rosję projekt przyznania praw politycznych innowiercom zamieszkującym Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie.

Próba ta była na tyle rewolucyjna, że począwszy od 1766 plany te porzucili nawet inicjatorzy reform – Familia Czartoryskich. Postawiło to Stanisława Augusta w sytuacji całkowitego osamotnienia. Odtąd król mógł liczyć jedynie na pomoc Katarzyny II. cytat z: Konfederacja Barska

Konfederaci barscy bronili wiary i wolności szlacheckich. Wystąpili przeciwko ustawom sejmowym podjętym po roku 1764, narzuconym przez Rosjan, głównie chodziło o równouprawnienie innowierców.

Największą tragedią tamtych czasów była niemożność porozumienia się króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z narodem polskim. Rosyjski poseł A. Repnin pod egidą wojsk rosyjskich na terenach Rzeczpospolitej zawiązał dwie konfederacje innowiercze, katolicka szlachta zawiązała swoją, jednak i ją Repnin przejął. Potem tylko coraz więcej gwałtów. Repnin sterroryzował posłów sejmu konwokacyjnego…

Adam Mickiewicz napisał w 1836 roku dramat pt.: „Konfederaci barscy”. Dramat ten napisany po francusku, bo na scenę francuską liczył aktów pięć. Zachowały się jedynie dwa i to wielka szkoda, bo dramat jest naprawdę ciekawy, no może poza sceną między Pułaskim a ….jak zwykle Polska liczyła na Francję.

To, co się zdarzyło w Rzeczpospolitej było wynikiem rywalizacji politycznej, jaka się rozgrywała w ówczesnej Europie. Od czasów wojny siedmioletniej do 1772 roku funkcjonowały dwa przeciwstawne sojusze: „Wiara i wolność” państw południowych z Francją, Saksonią, Austrią czy Turcją) i „system północny” z Prusami, Anglią czy Rosją. Stanisław August od razu został wchłonięty do „systemu północnego”.

Dramat Mickiewicza przedstawia wojnę. Wojnę między Rosjanami a konfederatami.  Polska hrabina jest kochanką rosyjskiego wojskowego, ma zostać jego żoną. Bardzo wiele chciałaby zrobić, ale lud jej nienawidzi. Co prawda przychodzą do niej prosić o łaskę dla swoich bliskich, ale gdy ona tę łaskę wyjedna od razu patrzą na nią z obrzydzeniem.

Poszukiwany przez Rosjan Pułaski przedarł się w góry. Planują odbić Kraków. Planują, bo nie jest sam, poszedł z nim Francuz i ksiądz Marek. Ale od początku…

29 lutego 1768 roku w Barze na podolu kilku ichmości zawiązało konfederację. Byli wśród nich: Adam i Michał Krasińscy, Józef i Joachim Potoccy, biskup krakowski Kajetan Sołtyk, Wacław Rzewuski, karmelita ks. Marek Jandałowicz i inni.

Czy ksiądz Marek i Marco z Aviano ( z kiepskiego filmu o bitwie pod Wiedniem) to ta sama osoba? Nie. Marco żył w latach 1631-1699 i wierząc wikipedii odprawił mszę przed bitwą dla króla Polski. Polski ksiądz był świetnym kaznodzieją, mistykiem i uzdrowicielem, zupełnie jak ten z filmu. Choć żył wiele później bo w latach 1713-1799. Był postacią bardzo popularną i chętnie wykorzystywaną w tekstach romantyków.

Ciekawostki historyczne dopiero przed nami, warto szperać w starych pismach prowadząc własne śledztwa. Bądźcie z nami!