Przybyszewska urodziła się w 1901 roku w Krakowie, zmarła w Gdańsku w 1935. Zmarła w nędzy, z wyczerpania, z powodu morfiny. W pewnym sensie „bo tak chciała”. Pochłonęło ją pisanie. Tworzyła od świtu do zmierzchu. Cały swój dzień podporządkowała zapisywaniu myśli. Nie wierzyła w natchnienie, uważała, że pisarstwo to codzienna dłubanina. Miała obsesję na punkcie…
Kategoria: Na tropie epok literackich
Kobiety boją się ryzyka
Sznury pereł, gładkie fale na głowach, dopasowane suknie i obszerne futrzane kołnierze – kobieta Dwudziestolecia. Dominowała sylwetka chłopczycy. Płasko, bez wcięć i bez wypukłości. Jakby tak „przebiec” się po epokach to mimo bogatych balowych sukni, wykwintnych fryzur, wachlarzy, diamentów wpiętych we włosy, akurat moda Dwudziestolecia podoba się nam najbardziej. Ówczesna kobieta mimo niewątpliwego uroku miała…
Romantyzm – sztuka konceptualna?
A. Rand uważała, że romantyzm jest sztuką konceptualną. Tak na szybko: konceptualizm – w dziele sztuki najważniejszy jest koncept. Jego twórcy podkreślali charakter intelektualny swoich dzieł. Czyli tworząc korzystali z rozumu. Romantyzm to nie tylko wzdychanie i romanse (choć trochę też), ale przede wszystkim to nazwa jednego z prądów literackich występującego w latach 1795-1863, występującego…
„Na zgliszczach”
Klemens Junosza w powieści „ Na zgliszczach” z podtytułem powieść wiejska opisuje życie prowincji, a konkretnie egzystencję w majątku Zarzecze i niedalekiej wsi oraz w żydowskim miasteczku. Język archaiczny – nam nie przeszkadza – narracja werystyczna, akcja pozbawiona sensacji. Właściwie niewiele się dzieje. Majątek jest zniszczony – nie pada ani jedno słowo o zaborcach,…
Obłuda jest domeną kobiet czy także mężczyzn?
Pytanie w tytule jest przewrotne, choć warte zastanowienia. Artykuł ten nie wysyci tematu. Będziemy do niego powracać jeszcze wielokrotnie. Jednak skoro zatrzymaliśmy się nad twórczością G. Zapolskiej, nie sposób jest, nie wspomnieć o obłudzie, gdyż to ona najbardziej z nią walczyła. Wytykała ją kunsztownie i z humorem, dostarczając czytelnikom powodów do śmiechu, jednak śmiać…
Lwica i sawantka, lalka i anioł – socjologiczne kategorie kobiet
Obydwa powstania: listopadowe i styczniowe pozbawiły wiele kobiet mężów, ojców, braci. Największe represje względem Polaków zostały zastosowane po powstaniu styczniowym. Jeżeli nawet taki mąż czy ojciec nie zginął na pewno został zesłany na Syberię, jego majątek zaś skonfiskowany. Kobiety wychowywane do celów innych niż praca przypominały kwiaty, miały pachnieć i zachwycać zarówno wyglądem jak i…
Szklane domy macierzyństwa u Żeromskiego
Cały problem z Cezarym Baryką polegał na tym, że był głupi. Głupi jako syn, głupi jako człowiek, głupi jako obywatel. Głupi jak rewolucjonista. Ot, co. Takie stare powiedzenie kiedyś krążyło wśród ludu „ciemnego”, ale żaden z tego ludu nie zachowałby się jak Baryka, mimo że ciemny i zacofany. Choć u "Chłopów" Reymonta byłoby to samo…
Dążenia pozytywistów
Praca, praca, praca, nauka, nauka, nauka i jeszcze ten…no, obowiązek. Uważali, że należy dbać o polskość, ale nie walczyć o niepodległość (zbrojnie). To tak pokrótce. Literatura dla pozytywistów była narzędziem do przekazywania własnych poglądów i „prowadzenia” tłumów. Chcieli kształcić lud. Należało zlikwidować burżuazję, bo byli to ludzie posiadający wielkie fortuny (często zadłużone) a sami…
„Idee pozytywne”
Nie jest naszym celem cytowanie podręczników do historii literatury czy j. polskiego, dlatego nie zamierzamy pisać przekrojowego artykułu na temat pozytywizmu i związanych z nim idei. Zainteresowaliśmy się tą epoką gdyż, naszym zdaniem była ona wstępem do tego, co obecnie dzieje się w literaturze współczesnej. To, co wówczas mówiono i robiono, ucichło a nawet…
Sny pisarzy
Często się zastanawiam, jakimi ludźmi byli pisarze, którzy już nie żyją, a których czytam książki. Jak dużo jest w ich opowieściach zmyślenia, wyobraźni, a ile ich wnętrza. Czy człowiek ma nad tym kontrolę, czy potrafi wydzielić ileś fragmentów swojego serca do publicznego oglądu, a resztę ukryć. Czy może to ile odsłania dzieję się poza…